Małżeństwo z prawnego i finansowego punktu widzenia to połączenie dwóch osób w jeden podmiot, czyli rodzinę. Rodzina, jako taka odpowiada razem za wszystkie zobowiązania. Mąż nie spłaca kredytu? Robi to żona i odwrotnie. Problemy zaczynają się jednak w momencie, gdy miłość przemija, a długi współmałżonka zostają z różnych przyczyn do spłaty. Jak się zatem skutecznie ochronić przed odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe współmałżonka? Artykuł został rozszerzony także o typowe problemy dotyczące szeroko pojętych zobowiązań finansowych.
Nie ma niestety uniwersalnej metody ochrony. Wiele zależy od sytuacji. Stąd wynika podział artykułu.
Sytuacja 1. Kredyt uruchomiony bez zgody współmałżonka.
Problem przekazywania długów pochodzi w praktyce od instytucji wspólności majątkowej. Ta jest nadawania automatycznie. A co, gdy mąż idzie do banku i bierze kredyt bez zgody żony? Wtedy żona może dochodzić swoich praw w sądzie, dając dowody na nieudolność zarządzania finansami.
Sytuacja 2. Kredyt uruchomiony bez zgodny współmałżonka przeznaczony na podstawowe potrzeby rodzinne.
W skrajnych przypadkach, czyli pożyczka przeznaczona na klasyczne potrzeby rodzinne żona, nawet bez wiedzy o dodatkowych funduszach pochodzenia zewnętrznego zostanie pociągnięta do odpowiedzialności za spłatę zadłużenia. Artykuł 37 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego reguluje, jakie czynności wymagają zgody współmałżonka.
Sytuacja 3. Kredyt uruchomiony za zgodną współmałżonka.
Wierzyciele mają prawo dochodzić zapłaty zobowiązania także z majątku wspólnego małżonków. Chodzi jedynie o zgodę pisemną, stanowiącą dowód w dokumentacji z instytucją udzielającą kredytu. Ochroni się jedynie majątek osobisty współmałżonka, pod postacią darowizn, spadków, oszczędności zbieranych przed zawiązaniem małżeństwa.
Sytuacja 4. Kredyt uruchomiony przed wejściem w związek małżeński.
Jeżeli zadłużenie powstało jeszcze przed wejściem do wspólnoty majątkowej (małżeństwa), wtedy absolutnie odpowiedzialność za zadłużenie znika.
Sytuacja 5. Intercyza sposobem na przyszłe długi.
Małżeńska wspólnota majątkowa może zostać zniesiona lub zminimalizowana u notariusza na podstawie intercyzy. Taki dokument to chłodne ubezpieczenie i rozdzielenie spraw finansowych od spraw uczuć. Intercyza nie ma sensu już po wystąpieniu sytuacji kryzysowej. Niestety nawet intercyza jest nieskuteczna, jeżeli pożyczkodawca przed podpisaniem umowy nie został o niej uprzedzony. Intercyza jest jednak skuteczna wobec urzędu skarbowego i eliminuje presję spłaty zaległych podatków współmałżonka z takimi kłopotami. Zobowiązania podatkowe zgodnie z przepisami dotykają majątku osobistego podatnika, ale także, kiedy jest on w związku małżeńskim majątku wspólnego, z którego całość długu może zostać niestety zaspokojona.
Sytuacja 6. Rozwód, separacja, sądowe zniesienia wspólności majątkowej.
Ani rozwód, ani separacja nie będą skuteczne, kiedy współmałżonek zgody pisemnej na kredyt udzielił. Sąd w szczególnych wypadkach znosi odpowiedzialność za długi, np. brak kontaktu, ubezwłasnowolnienie. Należy pamiętać, że zobowiązania podatkowe powstałe przed powyższymi zdarzeniami dalej są korygowane o majątek wspólny. Zatem fiskus może nawet po rozwodzie pragnąć zaspokojenia z majątku wspólnego, który takim był na moment wystąpienia długu. Ciekawie działa instytucja rozdzielności majątkowej z datą wsteczną nadawana przez sąd w sytuacjach krytycznych. Prawo podatkowe sugeruje bowiem, że prawomocne orzeczenie sądu ze wskazaną datą jest kluczowe dla ściągania podatku. Wystarczy mieć np. dowód na długoletnią, faktyczną separację, a sąd powinien przychylić się do wniosku o uniknięcie zobowiązania, przynajmniej częściowo.
Kiedy wydaje Ci się, że walka jest już całkowicie przegrana, wypróbuj następujące narzędzia:
- wynajęcie mediatora do pogodzenia wspólnych interesów;
- wynajęcie negocjatora potrafiącego zmniejszyć skalę zobowiązania lub porozmawiać z wierzycielem o Twojej sytuacji;
- wynajęcie prawnika i skompletowanie całego materiału dowodowego przeciwko współmałżonkowi.
Na co zwrócić uwagę?
Warto zaznaczyć, że uczciwe banki i parabanki zawsze proszą o zgodę pisemną małżonków na podjęcie dużego zobowiązania. Jeżeli małżonek pobrał jednak fundusze bez Twojej wiedzy zaatakuj prawnie wierzyciela, powołując się na nieważność umowy. Niekiedy zdarzają się też sytuacje fałszowania podpisów. Grafolog rozstrzyga takie spory. Popełnione przestępstwo fałszerstwa wyklucza z potrzeby zapłaty zobowiązań. Gorzej jest, gdy czekają Cię zobowiązania podatkowe.
Na zakończenie
Słowa na dobre i na złe w przysiędze małżeńskiej stykają się z rzeczywistością finansową i zazwyczaj walkę ową przegrywają. Tam gdzie chodzi o długi znika miłość, bo ciężar zobowiązań przekracza wartość uczucia.